Biotopenpleintje

Genomineerde voor 'Out-of-the-Rocks' Award

Lokaal bestuur Oud-Turnhout

In Oud-Turnhout werd een weinig gebruikte gazonvlakte op een zeer zichtbare plaats in het dorpsbeeld omgevormd naar een biotopenplein. Nu is het een plek waar passerende burgers kunnen ontdekken hoe ze met enkele kleine en weinig kostende ingrepen in hun eigen tuin een steentje kunnen bijdragen om het verlies aan biodiversiteit in en rondom hun gemeente tegen te gaan. Dit was hoog nodig om het voortbestaan van vele soorten te verzekeren. De gemeente verwacht dat er in een periode van 2-4 jaar tijd hier een oase van biodiversiteit zal ontstaan door het aanbrengen van de juiste materialen, ondergronden en nieuwe aanplantingen.

De doelstellingen van het project zijn:

Burgers tonen wat tuinbiotopen zijn, en hoe ze deze in hun tuin kunnen implementeren als hulp voor onze biodiversiteit met weinig onderhoud
Als gemeentebestuur een voorbeeldfunctie aannemen in de strijd tegen het verlies van onze eigen inheemse natuurerfgoed
Burgers, met een lage participatiegraad of misschien geen wandelaars, terug de kleine wonderen van de natuur en dier laten ontdekken vlak bij huis
Een plaats creëren waar bepaalde onschadelijke diersoorten, verdwenen in deze wijk, terug een thuis vinden

Burgers waren meteen zeer geïnteresseerd bij de aanleg. Omdat het een open werf was, kon aan vele mensen meteen de doelstelling uitgelegd worden. Enkele mensen kwamen wekelijks terug om de ontwikkeling van de verschillende biotopen op te volgen. Meerdere gaven aan thuis zelf aan de slag gegaan te zijn.

De meeste nieuwe biotopen die aangebracht werden, zullen pas hun meerwaarde/effecten tonen na 1 à 2 jaar. Enkele ingrepen waren wel meteen een zichtbaar succes:

Wadi: Opvang en infiltratie van regenwater. Doordat ze het ook effectief in de wadi zien lopen vanuit de regenpijp, leggen mensen snel de link dat een regenpijp afgekoppeld kan worden naar de tuin in plaats van het riool.
Houtblokken/stammen half in de grond + bloemenweiden in plaats van gazonvlakten: na een maand vol regen ontstonden er fantastische taferelen aan paddenstoelen. Dit lokte veel positieve reacties uit bij burgers. Ook vogels en insecten profiteren hiervan.
Het parkje wordt opvallend veel vaker bezocht door vogels.
Een vrijwilligersorganisatie met gelijkaardige doelstellingen kreeg extra aanvragen om bij mensen thuis adviezen te komen geven. (tuinrangers)

Verder toonde de gemeente ook de nodige originaliteit. Voor een gemeente is het niet vanzelfsprekend om oude afgedankte materialen te hergebruiken in een openbare ruimte. Er is een bepaalde kunstzinnigheid en creativiteit nodig om van afval een leuk en vooral terug nuttig geheel te maken. Hier is dat met puinmateriaal van oude gebouwen/bruggen/wegen gebeurd. Ideale nestelplaatsen voor insecten, goed puzzel materiaal om gangenstelsels mee te creëren waar klein wild kan overnachten. Of brokstukken waar mossen, varens en rotsplanten zich op vast kunnen zetten waar je tevens weer kan overheen lopen door een zompige wadi.

Op andere pleintjes/parken in de gemeente worden nu ook enkele biotopen uitgewerkt. Hier niet in grote verschillende aantallen, maar eerder één biotoop telkens groter uitgewerkt per locatie. Bijvoorbeeld; een grote ondiepe wadi, waar nu een drassige speelweide is.